Trong vòng một thập kỉ vừa qua, không khó để bắt gặp những cuộc tranh cãi của mọi người trên các diễn đàn và các trang mạng xã hội về vấn đề: Android hay iOS, hệ điều hành nào tốt hơn? Lựa chọn hệ điều hành nào thuộc quan điểm cá nhân của mỗi người. Những cuộc tranh cãi giữa Android và iOS rốt cuộc cũng sẽ chẳng có hồi kết. Tuy nhiên, theo một nhận định trên Medium, không có lựa chọn nào tốt trong cả 2 hệ điều hành kể trên.
Tại sao cả Android lẫn iOS đều tệ?
Vì thị phần điện thoại Android giá rẻ chiếm phần lớn trong thị trường điện thoại di động, các nhà phát triển ứng dụng thường không quá trau chuốt chất lượng của các ứng dụng trên nền tảng Android. Một cuộc khảo sát mới đây chỉ ra rằng, mặc dù số lượng ứng dụng trên Android nhiều hơn đáng kể so với iOS, nhưng ứng dụng trên iOS vẫn mang lại lợi nhuận lớn hơn đáng kể. Chỉ cần nhìn qua chợ ứng dụng của Android và iOS một lượt, chúng ta cũng có thể nhận thấy Appstore có những ứng dụng trả phí được đầu tư từ giao diện đến chất lượng rất tốt mà không có trên Play Store.
Ngày nay, trải nghiệm người dùng là một trong những tiêu chí rất được đề cao khi chọn mua điện thoại. Tuy nhiên, đối với nhiều nhà sản xuất điện thoại Android, có thể nói họ vẫn chưa thực sự quan tâm đến trải nghiệm người dùng khi mà vẫn luôn cài thêm hàng tá những ứng dụng rác vào máy. Ngay cả những chiếc flagship đầu bảng cũng không tránh khỏi việc này.
Không khó để thấy những phản ánh tiêu cực của người dùng về việc điện thoại của mình bị cài những phần mềm mà mình không bao giờ dùng tới hoặc xuất hiện quảng cáo trên màn hình khoá và các ứng dụng mặc định. Thậm chí, đối với một chiếc điện thoại Pixel vốn được coi là thuần nhất, sạch nhất, người dùng vẫn không thể nào thoát khỏi Android – một sản phẩm của Google. Bởi như bao sản phẩm khác của Google, người dùng sẽ bị theo dõi và thu thập thông tin.
iOS thì không có những vấn đề kể trên. Tuy nhiên, iPhone vẫn là những thảm hoạ theo một góc nhìn nhất định. Thay vì để cho người dùng có thể thoải mái sử dụng và tuỳ chỉnh chiếc điện thoại của mình, Apple, cũng tham lam như bao nhà sản xuất khác, lại đặt ra những khuôn khổ và giới hạn khả năng và trải nghiệm người dùng tới một mức độ vô lý, với bao biện là để bảo đảm cho sự an toàn của người dùng.
Bạn thử nghĩ xem, trước khi iPhone ra đời, chuyện mua một chiếc điện thoại có giá hơn 20 triệu đồng mà lại không thể cài đặt được một ứng dụng bạn muốn vì nó bị chiếc điện thoại từ chối thì thật là nực cười. Trước iPhone, chuyện không thể truyền tải tập tin qua lại giữa máy tính và điện thoại nếu không có những phần mềm hỗ trợ rõ là… Đấy, bạn hiểu rồi đấy. Apple từ chối sử dụng những thứ dù là chuẩn mực, những công nghệ tiên tiến nếu họ không đầu tư vào chúng.
Có chăng một sự lựa chọn khác?
Nếu bạn đang mong muốn rằng có một hệ điều hành điện thoại nữa mà có thể có ưu điểm của cả Android và iOS cũng nhưng khắc phục được những nhược điểm của chúng thì, đáng buồn là đó vẫn là một giấc mơ, một giấc mơ xa vời. Trong khi chờ đợi giấc mơ thành hiện thực, bạn chỉ có thể chọn hoặc Android hoặc iOS. Vậy nên mình mới nói rằng, một ngày nào đó, chúng ta sẽ có một lựa chọn thứ ba với những điểm mạnh, điểm yếu riêng mà bạn cảm thấy hợp với mình hơn là hai hệ điều hành phổ biến hiện tại, tất nhiên nó chỉ có thể là Linux.
Dành cho những ai đang cười khi đọc đến đây, hãy nghe mình. Trước đây, trên nền tảng Desktop, Linux có quá nhiều lỗi và giao diện không hề thân thiện với người dùng, đến mức mà chỉ có những người đam mê (và kiên nhẫn) nhất mới muốn sử dụng. Hiện tại, Linux vẫn là một cái gì đấy đặc thù và chưa dành cho tất cả mọi người, nhưng nó đã phát triển đến một mức độ hoàn thiện nhất định.
Một người dùng bình thường cũng có thể dễ dàng cài đặt hệ điều hành Linux trên máy tính và sử dụng ổn hầu hết các tác vụ hàng ngày. Bạn có thể thử tải và cài đặt ngay Elementary OS để thấy rằng Linux hiện tại đã mượt và thân thiện với người dùng như thế nào. Dù Linux có thể sẽ không bao giờ là một thứ đại trà, nhưng nó đã và đang là một lựa chọn của hàng ngàn người dùng trên Desktop. Ai dám nói rằng điều tương tự sẽ không thể xảy ra đối với điện thoại?
Có lẽ mình sẽ không cần kể ra những điểm mạnh của Linux trên điện thoại. Nó hoàn toàn khắc phục được những nhược điểm của hai hệ điều hành kể trên. Tương tự với Desktop, Linux trên nền tảng Mobile cũng sẽ miễn phí, không có quảng cáo, không thu thập thông tin người dùng. Nó cũng sẽ tránh được tình trạng phân mảnh của Android, giúp cho mọi người dùng Linux đều nhận được cập nhật lâu dài.
Không giống như iPhone, điện thoại Linux cũng sẽ không bó buộc người dùng phải dùng cổng sạc Lightning, phải sử dụng ứng dụng hỗ trợ để truyền tải tệp tin hay các chuẩn kết nối không dây (ví dụ như Bluetooth). Điều này giúp người dùng dễ dàng kết nối với các thiết bị công nghệ khác mà họ đang sở hữu, thay vì bị đặt vào trong một hệ sinh thái đóng như Apple. Ngoài ra, người dùng Linux cũng có thể thoải mái cài đặt phần mềm và vọc vạch hệ thống theo cách mà họ muốn.
Dù đó là một chặng đường dài, tuy nhiên hơn nửa thập kỷ vừa qua đã cho chúng ta thấy được sự nỗ lực không ngừng trong việc đưa Linux lên điện thoại thông minh. Hiện tại, đã có những chiếc điện thoại Linux đầu tiên ra đời, có thể chạy được rất nhiều những hệ điều hành dựa trên Linux.
Tất nhiên, ở năm 2021 này, chúng vẫn còn cục mịch, hiệu năng kém, giao diện kém thẩm mỹ hay giá cao hoặc tính tương thích chưa tốt. Tuy nhiên, đó mới chỉ là giai đoạn bắt đầu. Dù bước đầu chưa thể coi là tốt nhưng không thể bác bỏ việc tiềm năng tiếp tục phát triển Linux trên điện thoại. Bởi nó có một cộng đồng phát triển tài năng với những ứng dụng mã nguồn mở miễn phí đã có thể cạnh tranh được với những ứng dụng thương mại hoá khác.
Thiết bị điện tử đang có xu hướng nhỏ gọn hơn, giá thành rẻ hơn và mọi người ngày càng quan tâm đến vấn đề bảo mật và quyền riêng tư. Do đó, sự xuất hiện của một hệ điều hành smartphone thứ 3 là điều không khó dự đoán. Nếu điện thoại Linux đã có thể đi từ con số 0 lên bước đầu trong 6 năm, chúng ta có thể trông chờ vào 6 năm tiếp theo, một lựa chọn nữa tốt hơn Android và iOS hiện giờ.
Xem thêm: Hệ sinh thái Apple rất tuyệt nhưng đôi khi cũng rất phiền toái
