Smartphone chủ yếu sử dụng hai loại pin chính là lithium-ion (Li-ion) và lithium-polymer (Li-Po). Pin Li-ion là loại phổ biến nhất nhờ vào hiệu suất cao, dung lượng ổn định và tuổi thọ tương đối dài. Loại pin này có khả năng nạp và xả hiệu quả, nhưng dễ bị chai nếu sạc sai cách hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài. Trong khi đó, pin Li-Po được cải tiến hơn về mặt thiết kế khi có thể làm mỏng hơn, nhẹ hơn và linh hoạt hơn, thích hợp cho những dòng điện thoại siêu mỏng. Tuy nhiên, pin Li-Po lại có chi phí sản xuất cao hơn và thường có tuổi thọ thấp hơn nếu không được bảo quản đúng cách.
Bất kể là loại pin nào, chúng đều hoạt động dựa trên nguyên lý tích trữ và giải phóng năng lượng thông qua quá trình phản ứng hóa học. Khi điện thoại sạc pin, một phần năng lượng bị tiêu hao dưới dạng nhiệt, điều này dẫn đến hiện tượng nóng máy. Nếu không được kiểm soát tốt, nhiệt độ cao có thể làm giảm tuổi thọ pin và gây ra các vấn đề về an toàn khi sử dụng điện thoại trong thời gian dài.
Cơ chế hoạt động
Pin điện thoại hoạt động dựa trên sự di chuyển của các ion lithium giữa cực âm và cực dương thông qua dung dịch điện phân. Khi sạc, dòng điện được đưa vào để di chuyển các ion lithium từ cực dương sang cực âm, giúp pin tích trữ năng lượng để sử dụng sau đó. Tuy nhiên, trong quá trình này, không phải toàn bộ năng lượng được chuyển hóa thành điện năng sử dụng, một phần sẽ bị thất thoát dưới dạng nhiệt năng.
Có nhiều nguyên nhân khiến điện thoại bị nóng lên khi sạc. Trước hết, điện trở nội bộ của pin là yếu tố quan trọng, vì trong quá trình sạc và xả, một phần năng lượng bị tiêu hao do điện trở này, từ đó sản sinh ra nhiệt. Ngoài ra, dòng điện đầu vào càng cao thì tốc độ nạp điện càng nhanh, nhưng điều này cũng đồng nghĩa với việc nhiệt độ pin sẽ tăng cao hơn.
Sử dụng bộ sạc hoặc cáp sạc không chính hãng cũng có thể gây ra tình trạng nóng máy do thiết bị không được tối ưu hóa để tiếp nhận dòng điện phù hợp, làm tăng điện trở và sản sinh nhiệt lượng dư thừa. Bên cạnh đó, môi trường xung quanh cũng có tác động đáng kể, việc sạc điện thoại trong không gian kín, nóng hoặc không có khả năng thoát nhiệt tốt sẽ khiến nhiệt độ máy tăng cao bất thường.
Sạc nhanh và nhiệt độ
Sạc nhanh là một công nghệ tiên tiến giúp giảm đáng kể thời gian nạp đầy pin bằng cách tăng điện áp hoặc dòng điện đầu vào. Tuy nhiên, quá trình này cũng tạo ra lượng nhiệt lớn hơn do tốc độ sạc nhanh hơn bình thường. Hiện nay, có nhiều công nghệ sạc nhanh phổ biến được các hãng điện thoại sử dụng.
Qualcomm Quick Charge là một trong những công nghệ sạc nhanh phổ biến nhất, được tích hợp trên nhiều thiết bị chạy chip Snapdragon. Công nghệ này điều chỉnh điện áp và dòng điện linh hoạt để đảm bảo tốc độ sạc nhanh mà vẫn giữ mức nhiệt độ trong ngưỡng an toàn. USB Power Delivery (USB-PD) là một chuẩn sạc nhanh khác, cho phép thiết bị tự động thay đổi mức điện áp tùy theo yêu cầu của từng thiết bị, giúp tối ưu hiệu suất và giảm thiểu nhiệt lượng tỏa ra.
Bên cạnh đó, một số thương hiệu lớn cũng phát triển công nghệ sạc nhanh riêng. Oppo VOOC và OnePlus Warp Charge sử dụng dòng điện cao nhưng duy trì điện áp thấp để hạn chế nhiệt độ, giúp điện thoại sạc nhanh mà không quá nóng.
Xiaomi cũng có công nghệ HyperCharge cho phép sạc nhanh với công suất lên đến 120W trên một số mẫu điện thoại cao cấp. Công nghệ này giúp rút ngắn thời gian sạc đáng kể nhưng cũng yêu cầu hệ thống tản nhiệt tiên tiến để kiểm soát nhiệt độ, tránh gây ảnh hưởng đến tuổi thọ pin.
Công nghệ sạc nhanh dù được các nhà sản xuất nghiên cứu cẩn thận về mặt an toàn cho các linh kiện điện tử, tuy nhiên nó cũng đi kèm với nguy cơ làm tăng nhiệt độ, gây ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của thiết bị về lâu dài.
Nhiệt độ ảnh hưởng gì đến pin
Nhiệt độ cao vừa ảnh hưởng đến pin vừa tác động đến toàn bộ thiết bị. Khi nhiệt độ pin tăng cao liên tục, các thành phần hóa học bên trong sẽ bị ảnh hưởng, làm giảm tuổi thọ và khả năng tích trữ năng lượng. Theo thời gian, điều này có thể khiến pin chai nhanh hơn, dẫn đến việc điện thoại sạc lâu hơn nhưng thời gian sử dụng lại giảm đáng kể.
Ngoài ra, hiệu suất tổng thể của điện thoại cũng bị ảnh hưởng khi nhiệt độ quá cao. Khi hệ thống phát hiện nhiệt độ tăng bất thường, nó sẽ tự động giảm hiệu suất vi xử lý để bảo vệ phần cứng dẫn đến tình trạng giật lag hoặc phản hồi chậm hơn bình thường. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, pin có thể bị phồng, rò rỉ hóa chất hoặc thậm chí gây cháy nổ, đe dọa đến sự an toàn của người dùng.
Để hạn chế tình trạng điện thoại nóng khi sạc, người dùng có thể áp dụng một số biện pháp sau. Trước tiên, sử dụng bộ sạc chính hãng là cách đơn giản nhất để đảm bảo thiết bị nhận đúng dòng điện theo tiêu chuẩn, tránh hiện tượng quá nhiệt do nguồn điện không ổn định. Ngoài ra, sạc điện thoại ở nơi thoáng mát, tránh đặt trên bề mặt giữ nhiệt như chăn, gối hay nệm cũng giúp giảm nguy cơ nóng máy.
Hạn chế sử dụng điện thoại khi đang sạc, đặc biệt là chơi game, xem video hoặc thực hiện các tác vụ nặng vì điều này sẽ làm tăng nhiệt độ một cách đáng kể. Tháo ốp lưng trong khi sạc cũng là một giải pháp hiệu quả giúp thiết bị tản nhiệt tốt hơn. Ngoài ra, kiểm tra và cập nhật phần mềm thường xuyên cũng giúp tối ưu hóa quá trình sạc, giảm thiểu tình trạng nóng máy.
Kết luận
Điện thoại bị nóng khi sạc là một hiện tượng phổ biến do cơ chế hoạt động của pin và công nghệ sạc nhanh. Mặc dù các hãng sản xuất đã tích hợp nhiều giải pháp kiểm soát nhiệt, nhưng nếu không sử dụng đúng cách, nhiệt độ quá cao có thể làm giảm tuổi thọ pin và ảnh hưởng đến hiệu suất thiết bị. Bằng cách áp dụng những biện pháp khắc phục hợp lý, người dùng có thể bảo vệ thiết bị của mình một cách tốt nhất.
Xem thêm: Nên mua laptop giá rẻ và tự nâng cấp bộ nhớ để tiết kiệm
